Kırık, Çıkık ve Sakatlıklarda İlk Yardım
Kırık, Çıkık ve Sakatlıklarda İlk YardımYeni bir hafta ve yepyeni bir yazı ile yine karşınızdayız. İlk yardım konu başlıklı yazımızın üçüncü yazı dizisi olarak bu hafta sizlere kırık ve çıkık sakatlıkları ile ilgili ilk yardım bilgilerinden...
Kırık, Çıkık ve Sakatlıklarda İlk Yardım
Yeni bir hafta ve yepyeni bir yazı ile yine karşınızdayız. İlk yardım konu başlıklı yazımızın üçüncü yazı dizisi olarak bu hafta sizlere kırık ve çıkık sakatlıkları ile ilgili ilk yardım bilgilerinden bahsedeceğiz.
Travma veya kemiğin patolojik hastalığı sonucu kemik dokusunun bütünlüğünde meydana gelen bozulmalara kırık denir.
Kırıklar 3'e ayrılır:
1- Açık Kırık: Bu tür kırıklarda deri bütünlüğü bozulmuştur. Kırık uçları dışarı çıkabilir.
2- Kapalı Kırık: Kemik bütünlüğü bozulmuştur. Ancak, deri sağlamdır.
3- Parçalı Kırık: Kemik birden fazla yerden kırılmıştır.
Vücudumuzun herhangi bir yerinden kırık olup olmadığını anlamamızı sağlayan bazı belirtiler vardır. Onları da şu şekilde sıralayabiliriz:
1- Bölgenin hareket edilmesi ile artan yoğun ağrı,
2- Şekil bozukluğu (Diğer sağlam organ ile karşılaştırılır),
3- Bölgede şişlik ve kanama sonucu morarma,
4- İşlev kaybı,
5- Hareketlerde kısıtlanma
Eğer bu belirtilerden birini fark ettiyseniz ya da yakınınızda meydana gelen bir kazada buna benzer bir durum söz konusu ise uygulamanız gereken tedavi kuralları ve adımları şu şekildedir;
1- Eğer deride yara varsa üzerine steril bir pansuman ya da mendil koyup sarın.
2- Yara içinde görülen kemik parçalarını çıkarmaya çalışmayın. Kanama yapabilir. Damar ve sinirleri yaralayabilirsiniz.
O kısmın üzerine steril pansuman koyun. Sonra bir bezi simit şeklinde katlayıp delik olan kısmı ortaya gelecek şekilde yerleştirin.
En üst kısmına kalın pamuk ya da sünger tabakası koyun ve sarın.
3- Kırık olup olmadığını önce elbisesi üzerinden hafifçe elle muayene ederek saptamaya çalışın.
Önce sağlam tarafın elbise kolunu çıkarın. Gerekirse elbise yerini dikiş yerinden sökün ya da kesin.
4- Elle hoyratça muayene etmeye kalkmayın. Kırık yerini asla oynatmayın bu ağrı ve şoka yol açabilir, kırık kemik uçları damar ve sinirleri yaralayabilir.
5- Kırık uçlarını hareketsiz hale getirmek için kırık yerini tespit edin. Kol ya da bacağın her iki yanına kalın karton ya da tahta koyup sargı bezi, eşarp, kravat ya da gömlek parçaları ile sarın. Tespit için kullanılan karton, tahta gibi gereçler kırık yerini bir üst bir de alt tarafındaki eklemlerin ötesine kadar gelecek uzunlukta olmalıdır. Bu araçlara atel adı verilir. Atellerin deriye gelen kısımları pamuk ve bezlerle beslenmelidir.
6- Kırık sonrası kanama varsa bilinen önlemlerle kanamayı durdurun.
7- Kırık yerin üzerine havluya sarılı buz torbası koyun.
8- Yaralıyı battaniye ile örtün ve dinlendirmeye çalışın.
9- Kaza durumunda, ambulans gelene kadar kırığı yerine koymaya çalışmayın ve gereksiz dokunmalardan kaçının.
Kırıklar önemli ve dikkat gerektiren konular olduğu için bu konuya yazımızda daha çok yer vermek istedik.
Şimdi de diğer konumuz olan çıkıklar ile ilgili de küçük bir parantez açıyoruz. Bir eklemi oluşturan kemiklerden bir veya bir kaçının birbiri üzerinde yer değiştirerek normal eklem ilişkisinin değişmesine çıkık denir. Çıkık ile eklem kapsülü denen ve eklemi çevreleyen zar bağları yırtılabilir.
Bu yırtılma da sık sık çıkıklara, burkulmalara yol açar. Çıkık olan eklemde ağrı, şişlik, hareket sınırlılığı vardır. Çıkık eklemi bükme ile eklemin tekrar eski çıkık durumuna geldiği görülür.
Kırıklara müdahale kadar detaylı olmasa da çıkıklarda da belirli müdahaleler yapılabilir:
1- Çıkık olan eklemi yerine koymaya çalışmayın.
2- Kırıkta olduğu gibi çıkıkta da eklemi bir şekilde tespit edin.
3- Çıkıktan şüphelendiğiniz zaman eklemde, onun yanındaki kemiklerde ve eklem bağında yırtığın da olabileceğini unutmayın.
4- Çıkık eklem üzerinde yarım saat havluya sarılı buz torbası koyunuz ve sonrasında hastayı en yakın sağlık merkezine götürün.
Unutmayın, sağlık her şeyden önce gelir.
Haftaya yazı dizimizin yeni başlığı olan; İlk yardımda doğru bildiğimiz yanlışlara değineceğiz.
Yeni yazımızda görüşmek üzere, keyifli yolculuklar.
Yeni bir hafta ve yepyeni bir yazı ile yine karşınızdayız. İlk yardım konu başlıklı yazımızın üçüncü yazı dizisi olarak bu hafta sizlere kırık ve çıkık sakatlıkları ile ilgili ilk yardım bilgilerinden bahsedeceğiz.
Travma veya kemiğin patolojik hastalığı sonucu kemik dokusunun bütünlüğünde meydana gelen bozulmalara kırık denir.
Kırıklar 3'e ayrılır:
1- Açık Kırık: Bu tür kırıklarda deri bütünlüğü bozulmuştur. Kırık uçları dışarı çıkabilir.
2- Kapalı Kırık: Kemik bütünlüğü bozulmuştur. Ancak, deri sağlamdır.
3- Parçalı Kırık: Kemik birden fazla yerden kırılmıştır.
Vücudumuzun herhangi bir yerinden kırık olup olmadığını anlamamızı sağlayan bazı belirtiler vardır. Onları da şu şekilde sıralayabiliriz:
1- Bölgenin hareket edilmesi ile artan yoğun ağrı,
2- Şekil bozukluğu (Diğer sağlam organ ile karşılaştırılır),
3- Bölgede şişlik ve kanama sonucu morarma,
4- İşlev kaybı,
5- Hareketlerde kısıtlanma
Eğer bu belirtilerden birini fark ettiyseniz ya da yakınınızda meydana gelen bir kazada buna benzer bir durum söz konusu ise uygulamanız gereken tedavi kuralları ve adımları şu şekildedir;
1- Eğer deride yara varsa üzerine steril bir pansuman ya da mendil koyup sarın.
2- Yara içinde görülen kemik parçalarını çıkarmaya çalışmayın. Kanama yapabilir. Damar ve sinirleri yaralayabilirsiniz.
O kısmın üzerine steril pansuman koyun. Sonra bir bezi simit şeklinde katlayıp delik olan kısmı ortaya gelecek şekilde yerleştirin.
En üst kısmına kalın pamuk ya da sünger tabakası koyun ve sarın.
3- Kırık olup olmadığını önce elbisesi üzerinden hafifçe elle muayene ederek saptamaya çalışın.
Önce sağlam tarafın elbise kolunu çıkarın. Gerekirse elbise yerini dikiş yerinden sökün ya da kesin.
4- Elle hoyratça muayene etmeye kalkmayın. Kırık yerini asla oynatmayın bu ağrı ve şoka yol açabilir, kırık kemik uçları damar ve sinirleri yaralayabilir.
5- Kırık uçlarını hareketsiz hale getirmek için kırık yerini tespit edin. Kol ya da bacağın her iki yanına kalın karton ya da tahta koyup sargı bezi, eşarp, kravat ya da gömlek parçaları ile sarın. Tespit için kullanılan karton, tahta gibi gereçler kırık yerini bir üst bir de alt tarafındaki eklemlerin ötesine kadar gelecek uzunlukta olmalıdır. Bu araçlara atel adı verilir. Atellerin deriye gelen kısımları pamuk ve bezlerle beslenmelidir.
6- Kırık sonrası kanama varsa bilinen önlemlerle kanamayı durdurun.
7- Kırık yerin üzerine havluya sarılı buz torbası koyun.
8- Yaralıyı battaniye ile örtün ve dinlendirmeye çalışın.
9- Kaza durumunda, ambulans gelene kadar kırığı yerine koymaya çalışmayın ve gereksiz dokunmalardan kaçının.
Kırıklar önemli ve dikkat gerektiren konular olduğu için bu konuya yazımızda daha çok yer vermek istedik.
Şimdi de diğer konumuz olan çıkıklar ile ilgili de küçük bir parantez açıyoruz. Bir eklemi oluşturan kemiklerden bir veya bir kaçının birbiri üzerinde yer değiştirerek normal eklem ilişkisinin değişmesine çıkık denir. Çıkık ile eklem kapsülü denen ve eklemi çevreleyen zar bağları yırtılabilir.
Bu yırtılma da sık sık çıkıklara, burkulmalara yol açar. Çıkık olan eklemde ağrı, şişlik, hareket sınırlılığı vardır. Çıkık eklemi bükme ile eklemin tekrar eski çıkık durumuna geldiği görülür.
Kırıklara müdahale kadar detaylı olmasa da çıkıklarda da belirli müdahaleler yapılabilir:
1- Çıkık olan eklemi yerine koymaya çalışmayın.
2- Kırıkta olduğu gibi çıkıkta da eklemi bir şekilde tespit edin.
3- Çıkıktan şüphelendiğiniz zaman eklemde, onun yanındaki kemiklerde ve eklem bağında yırtığın da olabileceğini unutmayın.
4- Çıkık eklem üzerinde yarım saat havluya sarılı buz torbası koyunuz ve sonrasında hastayı en yakın sağlık merkezine götürün.
Unutmayın, sağlık her şeyden önce gelir.
Haftaya yazı dizimizin yeni başlığı olan; İlk yardımda doğru bildiğimiz yanlışlara değineceğiz.
Yeni yazımızda görüşmek üzere, keyifli yolculuklar.